در این مقاله کامل از مزایا شیر مادر برای نوزاد، اطلاعات شیردهی به نوزاد و همچنن تاثیر شیر مادر در زردی نوزاد نوشته شده است به همین دلیل مطالعه آن برای تمام مادران توصیه می شود.

فواید شیر مادر :

• بهترین غذا برای کودک شیر مادر می باشد زیرا همیشه آماده، تازه و در دسترس است.
• از پیوست نوزاد جلوگیری می کند.
• کودک را از ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت دوران کودکی، محافظت می کند.
• با مصرف شیر مادر اگر سابقه ابتلا به آلرژی در خانواده کودک وجود داشته باشد، مصونیت در برابر آلرژی را در کودک افزایش پیدا می کند.
• ممکن است، ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد با سندرم مرگ گهواره را کاهش دهد.
• باعث تکامل رشد آرواره و دندان های کودک می شود.
• به تکامل بهتر مغز کودک نیز کمک می کند.

 

آیا نوزاد به انداره کافی از شیر مادر مصرف می کند :

مواردی که در پایین ذکر شده دلیل بر ناکافی بودن مصرف شیر نوزاد نمی باشد.

گربه زیاد شیر خوار: می تواند دلیل آن بعلت خیس بودن کهنه، سرد یا گرم بودن هوا، بیماری های کودک، قولنج و… باشد و باید عامل اصلی آن را بفهمید.

زود به زود شیر خوردن: شیر مادر آسان هضم می شود و راحت جذب می شود لذا شیر خوار زود به زود احساس گرسنگی می کند. زمان دادن شیر از هر سینه مادر باید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول بکشد تا شیر خوار سیر شود. کم بودن شیر در روزهای اول تولد: مقدار شیر روزهای اول (آغوز) کم است اما همین مقدار کم برای نوزاد کافی و ضروری می باشد.

مشکلات شایع شیردهی نوزاد :

1. خودداری کودک از گرفتن سینه مادر: مهم ترین علت نگرفتن سینه مادر بیماری و یا مشکلات مربوط به دهان و بینی است. مشکل دیگر استفاده از بطری یا شپشه پستانک است. گاهی این امر به دلیل احتقان سینه (جمع شدن شیر در سینه) وضعیت نادرست شیر دادن و یا وضعیت سینه گرفتن نوزاد می باشد. شرایط جسمی و روحی مادر نیز در این مساله موثر است.

۲. ابتلا کودک به اسهال: در صورت ابتلا کودک به اسهال هرگز نباید شیر مادر را قطع کرد بلکه باید علاوه بر استفاده از محلول ORS تعداد دفعات شیر دادن را نیز افزایش داد.

روش شیردهی به نوزاد :

از همان روزهای اول تولد نحوه شیردادن به نوزاد بسیار مهم است. مادر می تواند در هر وضعیتی که راحت است بنشیند یا دراز بکشد، طوری که شانه ها و قفسه سینه شیر خوار روبروی پستان مادر و بینی او هم سطح نوک پستان باشد. در حالت نشسته یک دست و بازوی مادر زیر سر و شانه نوزاد قرارداده می شود و دست دیگر زیر پستان گذاشته می شود به شکلی که انگشت شست روی پستان و چهار انگشت دیگر زیر پستان قرار گیرد. در حالت خوابیده مادر می تواند به پهلو دراز کشیده، نوزاد را در کنار خود قرار داده و با یک دست او را به طرف خود برگرداند.

در شیردهی صحیح چانه نوزاد به پستان مادر چسبیده و در حالی که لب تحتانی او کاملاً به پایین برگشته، نوک و قسمت اعظم هاله پستان دردهان شیرخوار قرار می گیرد. به این ترتیب دهان نوزاد با پستان مادر پر شده و هوا وارد معده او نمی شود. اگر پستان مادر به نحو صحيح دردهان نوزاد قرار نگیرد، نوزاد فقط نوک پستان را مک  میزند. در نتیجه شیر ترشح نشده، نوک پستان نیز زخم و به دنبال آن شیر مادر کم می شود. دفعات تغذیه بر حسب نیاز نوزاد می باشد ولی نباید از حداقل ۸ بار در شبانه روز کمتر شود.

لازم به ذکر است آمدن آب از دهان نوزاد پس از شیر خوردن یا موقع آروغ زدن، طبیعی است. این مورد، هیچ مشکلی نیست و نشان می دهد نوزاد به قدر کافی، شیر خورده است. معمولاً بعد از 6-4 ماهگی این مسأله کمتر می شود.

روش فریز کردن شیر مادر :

شیر دوشیده شده در درجه حرارت اتاق به شرطی که دور از آفتاب، گرمای چراغ و یا شوفاژ باشد، حداکثر ۶ تا ۸ ساعت قابل استفاده است ولی باید توجه داشت، شیری که در درجه حرارت اتاق نگهداری شده باشد دیگر قابل فریز کردن نیست. شیر دوشیده شده را می توان تا ۴۸ ساعت در بخچال نگهداری نمود و یا ظرف ۳۰ دقیقه اول در یخچال گذاشت، سپس فریز کرد. ظرفی که برای فریزر کردن به کار می رود باید فقط تا سه چهارم از شیر پر شود تا جای یخ زدن نیز داشته باشد.

بهتر است روی ظرف، تاریخ دوشیدن شیر هم ثبت شود تا در هر بار استفاده، اول شیرهای قدیمی تر مصرف گردد. در صورتی که شیر مادر در قسمت جایخی یخچال نگهداری شود، تا دو هفته و در فریزرهای معمولی (۱۸ – درجه) تا ۳ ماه و در فریزرهای صنعتی (۳۲ – درجه سانتی گراد) تا ۶ ماه قابل استفاده است.

روش گرم کردن شیر فریز شده مادر :

گرم کردن سریع شیر در روی اجاق یا فر یا ماکروویو باعث می شود که ویتامین های آن به سرعت تخریب شده و پروتئین های آن نیز تغییر یابد، شیر منجمد شده ای که ذوب و گرم شده ظرف نیم تا یک ساعت باید مصرف شود و هرگز نباید شیر ذوب شده را دوبار فریز کرد. بنابراین برای مصرف شیر دوشیده شده منجمد، هرگز ظرف محتوی شیر را نباید مستقیم بر روی اجاق قرار داد، بلکه باید آن را در مدت نیم تا یک ساعت به درجه حرارت بدن رساند. با چکاندن یک قطره شير روی ساعد، حرارت مناسب را می توان تشخیص داد.

الف) ظرف محتوی شیر فریز شده را در ظرف آب ولرم گذاشته و تکان داد تا کم کم یخ آن باز شده

ب) ظرف محتوی شیر را در قابلمه ای که مقداری آب دارد قرار داد و قابلمه را روی اجاق گذاشت. اگر نوزاد در دفعات بیشتری شیر بنوشد و بهتر سینه را بمكد، شیر بیشتری در سینه ها ساخته می شود. اغلب مادران، بیش از مقداری که نوزاد سير شود، شیر دارند.